اگر تاکنون در حوزه فناوری اطلاعات و توسعه نرم‌افزار فعالیت داشته‌اید، حتماً نام داکر (Docker) را شنیده اید. اما دقیقاً داکر چیست و چرا در این حوزه تا این حد محبوب شده است؟ داکر یک پلتفرم متن‌باز است که به شما امکان می‌دهد نرم‌افزارها را در قالب کانتینر اجرا کنید. کانتینرها محیطی ایزوله و سبک برای اجرای برنامه‌ها فراهم می‌کنند که نه تنها سرعت توسعه را افزایش می‌دهد، بلکه مشکلات ناشی از سازگاری محیط را نیز برطرف می‌کند.
Docker / داکر چیست؟
داکر یک پلتفرم متن‌باز است که در سال 2013 توسط Docker Inc معرفی شد. این ابزار به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا نرم‌افزارها را به صورت بسته‌های کانتینری درآورند و آن‌ها را در هر محیطی اجرا کنند. کانتینرها تمامی اجزای موردنیاز یک نرم‌افزار، از جمله کتابخانه‌ها، وابستگی‌ها و تنظیمات را در خود جای می‌دهند. به همین دلیل، نرم‌افزارهای بسته‌بندی‌شده توسط داکر مستقل از سیستم عامل میزبان اجرا می‌شوند.
همچنین برای مراجعه به سایت رسمی داکر می توانید از آدرس www.docker.com اقدام بفرمایید
منظور از کانتینر در داکر چیست؟
کانتینر در داکر به معنای یک واحد مستقل و سبک است که نرم‌افزار و وابستگی‌های آن را در خود جای می‌دهد. کانتینرها به شما امکان می‌دهند برنامه‌ها را بدون نگرانی درباره‌ی ناسازگاری‌های محیطی، روی سیستم‌های مختلف اجرا کنید. به عبارت دیگر، یک کانتینر همه چیزهایی که برنامه شما برای اجرا نیاز دارد را شامل می‌شود.
کانتینرها سبک‌تر از ماشین‌های مجازی هستند، چرا که به جای استفاده از سیستم عامل کامل، تنها لایه‌های ضروری برای اجرای برنامه را فراهم می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که اجرای کانتینرها سریع‌تر و مصرف منابع آن‌ها بهینه‌تر باشد.
طریقه عملکرد داکر به چه صورت است؟
داکر بر اساس مدل کلاینت-سرور کار می‌کند. اجزای اصلی داکر عبارتند از:
- Docker Engine: موتور اصلی داکر که مسئول ایجاد، اجرا و مدیریت کانتینرهاست.
- Docker Image: تصاویر داکر فایل‌های خواندنی‌ای هستند که تمام اجزای لازم برای اجرای یک کانتینر را شامل می‌شوند.
- Docker Container: واحد اجرایی که از یک تصویر داکر ساخته می‌شود.
- Docker Hub: یک مخزن آنلاین برای ذخیره و به اشتراک گذاشتن تصاویر داکر.
عملکرد داکر به این صورت است که ابتدا یک تصویر داکر ساخته شده و سپس از آن برای ایجاد کانتینر استفاده می‌شود. کانتینرها توسط موتور داکر اجرا می‌شوند و می‌توانید آن‌ها را متوقف، اجرا یا حذف کنید
منظور از Dockerfile در داکر چیست؟
Dockerfile یک فایل متنی ساده است که دستورات لازم برای ساخت یک Docker Image را تعریف می‌کند. این فایل شامل دستوراتی مانند نصب نرم‌افزارها، کپی فایل‌ها به داخل تصویر و تعریف متغیرهای محیطی است. با استفاده از Dockerfile می‌توانید به راحتی تصاویری ایجاد کنید که دقیقاً مطابق با نیازهای شما باشد.
به عنوان مثال، یک Dockerfile ساده ممکن است به این شکل باشد:
FROM python:3.9
WORKDIR /app
COPY . .
RUN pip install -r requirements.txt
CMD ["python", "app.py"]در مثال فوق، ابتدا یک تصویر پایه از Python دانلود شده و سپس فایل‌ها و وابستگی‌های برنامه اضافه می‌شوند.
منظور از Docker Image چیست؟
Docker Image در واقع یک فایل فقط خواندنی است که شامل تمامی اجزای لازم برای اجرای یک برنامه در کانتینر می‌باشد. تصاویر داکر پایه و اساس ایجاد کانتینرها هستند. شما می‌توانید تصاویر داکر را از Docker Hub دانلود کرده یا با استفاده از Dockerfile خودتان آن‌ها را ایجاد کنید.
ویژگی‌های Docker Image:
- مستقل از سیستم عامل.
- قابلیت بازتولید دقیق برنامه.
- امکان اشتراک‌گذاری و ذخیره در مخازن مختلف.
منظور از Docker Run در داکر چیست؟
دستور docker run برای ایجاد و اجرای یک کانتینر از یک تصویر داکر استفاده می‌شود. این دستور با مشخص کردن تصویر موردنظر، کانتینری ایجاد کرده و آن را اجرا می‌کند. همچنین می‌توانید تنظیمات خاصی مانند پورت‌ها و متغیرهای محیطی را هنگام اجرای کانتینر تعریف کنید.
به عنوان مثال:
docker run -d -p 8080:80 nginxاین دستور یک کانتینر از تصویر nginx ایجاد کرده و آن را روی پورت 8080 اجرا می‌کند.
منظور از Docker Hub در داکر چیست؟
Docker Hub یک مخزن آنلاین و عمومی برای ذخیره، مدیریت و به اشتراک گذاشتن تصاویر داکر است. شما می‌توانید تصاویر از پیش آماده‌شده را از Docker Hub دانلود کرده یا تصاویر خودتان را در آن آپلود کنید. این ابزار یکی از مهم‌ترین منابع برای استفاده سریع و آسان از داکر محسوب می‌شود.
منظور از Docker Engine چیست؟
Docker Engine هسته اصلی داکر است که وظیفه اجرای کانتینرها را بر عهده دارد. این موتور شامل سه بخش اصلی است:
- Docker Daemon: فرآیند اصلی که درخواست‌ها را مدیریت می‌کند.
- Docker API: رابط برنامه‌نویسی برای ارتباط با داکر.
- Docker CLI: ابزار خط فرمان برای مدیریت داکر.
مزایای استفاده از داکر
- کاهش مشکلات ناشی از ناسازگاری محیط: داکر تضمین می‌کند که نرم‌افزار شما در هر محیطی که اجرا شود، به همان شکل کار کند.
- سبکی و سرعت: کانتینرها سبک‌تر از ماشین‌های مجازی هستند و زمان اجرای کمتری دارند.
- مقیاس‌پذیری: با داکر می‌توانید به راحتی برنامه‌های خود را مقیاس‌پذیر کنید.
- سهولت استفاده: داکر با ابزارها و سرویس‌های متنوعی که ارائه می‌دهد، استفاده از آن را بسیار ساده کرده است.
معایب استفاده از داکر
- محدودیت‌های امنیتی: کانتینرها به دلیل اشتراک‌گذاری کرنل با سیستم عامل میزبان، از نظر امنیتی ممکن است ضعیف‌تر باشند.
- پیچیدگی مدیریت: در پروژه‌های بزرگ، مدیریت کانتینرها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
- عدم پشتیبانی کامل از برنامه‌های گرافیکی: داکر بیشتر برای برنامه‌های سرور و خط فرمان طراحی شده و پشتیبانی محدودی از برنامه‌های گرافیکی دارد.
سوالات متداول
داکر یک پلتفرم متن‌باز برای ساخت، اجرا و مدیریت کانتینرهاست
داکر مکمل ماشین‌های مجازی است و در برخی موارد می‌تواند جایگزین آن‌ها شود.
سخه متن‌باز داکر رایگان است، اما نسخه‌های پولی با قابلیت‌های اضافی نیز وجود دارد.
با استفاده از دستورات Dockerfile و docker run می‌توانید کانتینر ایجاد کنید.
